Để chọn được những con gà chọi có cặp chân tốt, việc xem vảy là rất quan trọng. Dưới đây là những loại vảy gà chọi nổi bật và ý nghĩa của chúng:
Giáp Vy Đao
Giáp Vy Đao là loại vảy nằm ở hàng quách (hàng nội) với đầu nhọn giống mũi dao chỉa vào cựa. Loại giáp này phải có từ 3 vảy trở lên. Nếu có 2 mũi thì gọi là Song Phủ Đao. Gà sở hữu loại vảy này thường ra đòn ác liệt và liên tục, khiến đối thủ không kịp phản ứng. Đặc biệt, giáp Vy Đao giúp gà chọi tấn công dọc ngang một cách mạnh mẽ, gây khó khăn cho đối phương.
Nội Hoa Đăng
Nội Hoa Đăng là những vảy ở hàng nội, xếp thẳng lên tới cựa. Nếu hàng vảy này kéo dài tới gối và xuất hiện ở cả hai chân, con gà đó được xếp vào hàng thần kê. Gà với vảy Nội Hoa Đăng có khả năng phá đòn địch thủ, tạo trở ngại lớn khi đối thủ ra đòn. Đặc biệt, khi xáp lá cà, gà này thường thắng nhờ những đòn liên hoàn, khiến đối phương không kịp phản ứng và có thể tử trận ngay tại chỗ.
Kích Giáp
Kích Giáp là loại vảy từ gối xuống, bao gồm 4 hàng vảy. Loại vảy này trông như quấn cán, giống xiên đao nhưng không phải xiên đao. Theo truyền thuyết, gà có vảy Kích Giáp thuộc hàng tướng kê, ra đòn nhanh lẹ và dũng mãnh. Gà này có khả năng kết liễu đối thủ một cách chớp nhoáng, thường khiến đối phương tử trận ngay tại chỗ.
Thất Đao Thiên
Thất Đao Thiên là loại vảy giống xiên đao, kéo dài từ cựa lên tới gối, gồm 7 vảy (thất đao). Gà này được mệnh danh là Sát Kê vì ra đòn rất nhẹ nhàng nhưng cực kỳ hiểm ác. Đòn đá của gà này nhìn có vẻ bình thường, nhưng cú nhảy chân đầu tiên có thể khiến đối thủ tử trận tại chỗ, không cho đối phương cơ hội phản đòn. Thậm chí, nhiều con gà thần kê cũng không thoát khỏi đòn của Thất Đao Thiên, khiến nhiều người cho rằng đây là gà “ăn hên”.
Giáp Thới Phòng Đao
Giáp Thới Phòng Đao là hàng vảy từ thới kéo dài lên qua cựa và ôm quanh cựa. Dòng gà này rất hiếm và nếu có ở cả hai chân thì thuộc hàng tướng kê, tài ba xuất chúng. Gà này ra đòn nhanh lẹ và cực kỳ dứt khoát, khiến đối thủ khiếp sợ, thường bỏ chạy hoặc chết tại chỗ.
Vảy Hàm Long
Vảy Hàm Long là loại vảy lớn hơn các vảy khác trên cán, có đường nứt chính giữa đi ra phía ngoài. Nếu đường nứt này gặp một vảy nhỏ nằm giữa thì gọi là “Hàm Long”. Ngược lại, nếu không có vảy nhỏ thì gọi là “Hổ Khẩu”. Vảy Hàm Long hoặc Hổ Khẩu nếu nằm ngay cựa thì gà đó rất tài giỏi và tốt. Nếu không nằm ngay cựa thì tùy thuộc vào từng con.
Gà Ba Hàng Vảy
Gà Ba Hàng Vảy có ba hàng vảy nằm song song trên cán. Loại gà này rất hiếm, và được các sư kê đánh giá cao vì có tài văn võ song toàn. Gà này đá rất khôn, biết dùng cựa tùy cơ ứng biến. Khi gặp đối thủ mạnh hơn, gà Ba Hàng Vảy có khả năng làm đối thủ phải dè chừng và nếu có sơ hở, đối thủ sẽ bị hạ gục ngay.
Linh Giáp Tử
Linh Giáp Tử là vảy đường thới hoa đăng đi thẳng lên đụng hai giáp đóng ngay cựa ở hàng nội và mở miệng ngậm ngọc. Gà có vảy này thuộc hàng thần kê. Nếu gà nào có thể chịu đựng được hai cú đá đầu tiên của nó thì đã thành công, vì gà Linh Giáp Tử thường ra đòn ác độc ở những nước cuối, buộc đối thủ phải ói máu chết tại chỗ hoặc bị thương nặng suốt đời.
Song Phủ Đao
Song Phủ Đao có hai vảy chụm lại hướng về cựa, khác với Giáp Vy Đao có 4-5 vảy chụm lại. Gà có vảy này ra đòn nhanh nhạy và chính xác, dễ hạ gục đối phương. Tuy nhiên, nếu gặp cao thủ mạnh hơn, gà này có thể bị hạ ngay từ cú đá đầu tiên.
Trường Thành
Trường Thành là những hàng vảy ở hàng thành (hàng ngoại) lấn sang phía hàng nội (hàng quách). Loại gà này rất hiếm và được các sư kê đánh giá cao. Gà này ra đòn mạnh, chính xác và có khả năng quăng giỏi, từng khiến nhiều cao thủ võ kê “hồn lìa khỏi xác”.
Lạc Ma Hàm Cốc
Lạc Ma Hàm Cốc là vảy lớn hơi tròn nằm ở hàng nội, từ cựa trở xuống ngón. Gà có vảy này đá mé và đá ngang rất tốt, nhưng dễ bị thua nếu gặp đối thủ có chân cựa hiểm. Tuy nhiên, không phải con nào cũng dễ bị hạ, vì gà này có thể tận dụng sơ hở của đối thủ để phản đòn.
Huyền Trâm
Huyền Trâm là vảy nhỏ nằm giữa hàng nội và hàng ngoại, ngang với cựa. Gà có vảy này đâm chém dữ dội, ăn miếng trả miếng, và có tài dùng cựa khi ra trận mạc. Đây là loại vảy tốt, được các sư kê tin dùng.
Đại Giáp
Đại Giáp là vảy lớn được hợp thành từ 3 vảy nhỏ dính liền ở hàng nội. Nếu vảy này có thêm một vảy nhỏ ngậm giữa thì gọi là Đại Giáp Giữ Ngọc. Gà có vảy Đại Giáp ra đòn rất hiểm, khiến đối phương tử trận ngay tại chỗ. Loại vảy này cực kỳ quý hiếm và khó tìm.
Tiểu Son
Tiểu Son là vảy nhỏ như đầu hạt gạo, nằm trong các ngón và có màu hồng hoặc đỏ. Gà có vảy này ra đòn chắc, mạnh và hiểm, khiến đối thủ luôn phải phòng thủ, ít có cơ hội phản đòn.
Khai Vương
Khai Vương là vảy tạo từ 4 vảy có rãnh vuông góc hình chữ nhật, nằm gần chậu. Gà có vảy này ra đòn rất ác, khi buông chân nhảy thì đa số là nhắm vào chỗ hiểm, khiến đối thủ khó mà chịu nổi.
Lộc Điền Nội
Lộc Điền Nội là vảy được hợp thành từ 4 vảy, trong đó 2 vảy nhỏ nằm ở hàng nội và 2 vảy lớn ở hàng ngoại, hình dạng giống cây cung có gài tên. Gà có vảy này nếu nằm ngay cựa thì rất tốt, chân cựa rất nghiệt ngã. Nếu vảy đóng ở chỗ khác thì cũng tùy từng con.
Nhật Thới
Nhật Thới là vảy to hình chữ nhật nằm ở hàng thới, đếm từ móng vào khoảng 2 vảy. Gà có vảy này thuộc hàng hiếm, ra đòn nhanh lẹ, liên hoàn, chuyên phá mắt địch thủ.
Nguyệt Ám Chỉ
Nguyệt Ám Chỉ là vảy nhỏ nằm sát dưới gối, quấn ngang từ hàng nội sang hàng ngoại. Gà có vảy này rất hiếm, đá từ 2 đến 3 đòn trở lên, đối thủ mà trúng nhẹ thì về vườn, nặng thì tử trận.
Qua việc xem xét các loại vảy trên, các sư kê có thể chọn được những con gà chọi có tiềm năng và đặc điểm chiến đấu xuất sắc.